Prawnuczka Wojtkowiaka o "Śladach pamięci"
Obchody upamiętniające rodzinę Wojtkowiaków z Nekli odbyły się 8 czerwca 2013 roku. Ta piękna i wzruszająca uroczystość, zwłaszcza dla licznie przybyłej rodziny, jest zwieńczeniem pracy nad projektem Ślady pamięci. Wojtkowiaków służba ojczyźnie.
Uroczystość rozpoczęła się o 16.30 mszą w nekielskim kościele pod wezwaniem św. Andrzeja Apostoła sprawowaną w intencji minionych pokoleń rodziny Wojtkowiaków. Nabożeństwo sprawował ks. Gabriel Kozikowski z Wrześni. Kościół był pełen, a msza bardzo uroczysta – wzięły w niej udział poczty sztandarowe OSP Nekla, Oddziału ZHP Watra z Nekli, Koła Pszczelarzy z Nekli, Gimnazjum im. Polskich Olimpijczyków z Nekli oraz Orkiestra Dęta Nekielskiego Ośrodka Kultury pod batutą Eugeniusza Drewniaka.
Następnie wszyscy zgromadzeni przemaszerowali pod dom rodzinny Wojtkowiaków przy ulicy Zawodzie 20. Pochodowi przewodniczyły mażoretki, orkiestra oraz poczty sztandarowe. Na miejscu ksiądz kanonik Ryszard Goliński poświęcił tablicę upamiętniającą rodzinę Wojtkowiaków zamocowaną na ścianie ich domu rodzinnego. Odsłonięcia dokonały dzieci Józefa Wojtkowiaka – Wanda Troman i Marian Wojtkowiak. Podziękowania dla rodziny, gości i organizatorów wygłosił burmistrz Karol Balicki. Historię rodziny przybliżył prezes Nekielskiego Stowarzyszenia Kulturalnego – Jerzy Osypiuk. Po złożeniu kwiatów zebrani udali się kilkaset metrów dalej, gdzie posadzono Katyński Dąb Pamięci Tomasza Wojtkowiaka w ramach akcji Katyń... ocalić od zapomnienia. Obok drzewa na kamieniu umieszczono tablicę pamiątkową, którą odsłonili siostrzeńcy Tomasza, synowie Anieli Walenczak z domu Wojtkowiak – Tadeusz i Roman. Przy obu tablicach wartę honorową pełnili policjanci z Komendy Powiatowej we Wrześni oraz harcerze z Oddziału „Watra” ZHP w Nekli.
Ostatnią częścią uroczystości było otwarcie wystawy fotografii w siedzibie Nekielskiego Ośrodka Kultury. Wystawa przygotowana została przez członków NSK. Zdjęcia pochodzą z archiwów rodziny Wojtkowiaków. Otwarcia wystawy dokonali: Maria Sawińska, córka Jana Wojtkowiaka, Maciej Jüngst, wnuk Jana oraz Bogdan Wojtkowiak i Kazimiera Wynimko, dzieci Franciszka Wojtkowiaka.
Podniosłym elementem uroczystości było wystąpienie kmdra por. dra Jarosława Kroplewskiego, który w imieniu dowódcy Marynarki Wojennej wygłosił interesujące przemówienie, doceniające inicjatywę upamiętnienia rodziny Wojtkowiaków, jak również poruszył indywidualny watek zetknięcia się z postacią por. mar. Józefa Wojtkowiaka w archiwach londyńskich, podczas gromadzenia materiałów do swojej pracy doktorskiej. W imieniu dowódcy marynarki wojennej komandor przekazał burmistrzowi Nekli okolicznościowy podarunek.
Następnie w imieniu rodziny przemówił Roman Walenczak, syn Anieli, który ze wzruszeniem opowiadał o swojej rodzinie, jak i dziękował organizatorom. Głos zabrały również Magdalena Walenczak, wnuczka Anieli oraz Marzanna Jakóbczyk, wnuczka Józefa. Uroczystość zwieńczyło spotkanie z Mariuszem Borowiakiem, autorem książek poświęconych historii Polskiej Marynarki Wojennej oraz II wojnie światowej, który przybliżył historię Józefa Wojtkowiaka. Wszyscy zgromadzeni na pamiątkę otrzymali specjalnie wydaną publikację Ślady pamięci. Wojtkowiaków służba ojczyźnie.
W całej uroczystości udział wzięli przedstawiciele rodziny Wojtkowiaków, zaproszeni goście oraz oczywiście mieszkańcy Nekli i Gminy Nekla. Na obchodach obecni byli: z linii Józefa Wojtkowiaka: córka Wanda Troman z mężem Royem (Anglia), syn Marian Wojtkowiak z rodziną – córką Marzanną Jakóbczyk z mężem Mariuszem oraz ich córką Malwiną (Gdynia), synem Jackiem Wojtkowiakiem z żoną Dorotą (Gdynia) oraz Diana Wojtkowiak (Gdańsk). Z linii Anieli Walenczak: syn Tadeusz Walenczak z żoną Wandą i córką Magdaleną (Gdynia) oraz drugi syn Roman Walenczak z żoną Hanną (Gdynia). Z linii Jana Wojtkowiaka: córka Eugenia Jüngst ze swoim synem Maciejem i jego żoną Mirellą (Poznań) oraz druga córka Maria Sawińska z mężem Piotrem (Poznań) Z linii Franciszka: syn Bogdan Wojtkowiak oraz córką Kazimiera Wynimko (Zgierz). W uroczystościach uczestniczyli również: wspomniany wcześniej delegat dowódcy Marynarki Wojennej kmdr. por. Dr Jarosław Kroplewski, wicestarosta wrzesiński Waldemar Grzegorek, komendant powiatowy policji we Wrześni insp. Jarosław Gruszczyński oraz delegat p. Poseł Krystyny Pośledniej, Angelika Nowak.
Porucznik marynarki Józef Wojtkowiak, 1947
Dalsza część wieczoru upłynęła na świętowaniu w rodzinnym gronie, poszerzonym o „przyjętych do rodziny” Jerzego i Krystyne Osypiuków, Michała Pawelczyka oraz Marię Kohler z domu Markiewiczównę z mężem Edwardem. To właśnie od Marii ... wszystko się zaczęło – w jej rodzinie przetrwała historia o tym, że Genowefa Markiewicz była narzeczoną Tomasza Wojtkowiaka. Opowiedziała ją Jerzemu Osypiukowi, który zainteresował się losami nekielskiej rodziny. Na początku lat 90-tych Tadeusz Walenczak, pamiętając, że jego wuj miał narzeczoną w Nekli, napisał list do Marii do którego dołączył dokument potwierdzający śmierć młodego policjanta. Jednak to historia na osobny artykuł...
Cała uroczystość była piękna, podniosła, bardzo dobrze zorganizowana i wzruszająca dla członków rodziny Wojtkowiaków. To niebywale piękne, że ktoś niezwiązany z rodziną, przygotowuje tak wspaniałą uroczystość poświęconą ludziom, z którymi nie łączą go więzy krwi. Ważne jest również to, że pamięć o tragicznych losach ludzi, którzy walczyli o polskość, o to, że teraz żyjemy w wolnym kraju i mówimy swoim językiem, nie ginie, a nawet jest w ten sposób uhonorowana.
* * *
Józef Wojtkowiak. Bahia Blanca. Argentyna, 1948
Członkowie rodziny Wojtkowiaków, pochodzącej z Nekli, począwszy od seniora rodu Józefa Wojtkowiaka (1869-1944), Delegata do Polskiego Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu w grudniu 1918 roku, walczyli o polskość w okresie I i II wojny światowej oraz służyli ojczyźnie również po zakończeniu działań wojennych. Józef (1898-1979) był porucznikiem marynarki wojennej oraz członkiem komisji nadzorujących budowę okrętów dla Polskiej Marynarki Wojennej w stoczniach Francji, Wielkiej Brytanii i Holandii. Podczas II wojny światowej pływał na ORP Garland i ORP Piorun na stanowisku drugiego oficera mechanika. Jan (1900-1957) był pracownikiem Sądu Grodzkiego w Poznaniu. Został wysiedlony do Opatowa w Generalnej Guberni. Ludwik (1904-1954) służył w Komisariacie Granicznym Straży Granicznej w Sierakowicach, gdzie brał udział w walkach we wrześniu 1939, został wzięty do niewoli niemieckiej. Franciszek (1905-1968) również służył w Komisariacie Granicznym Straży Granicznej, ale w Dzietrzkowicach, jak i walczył we wrześniu 1939 roku. Aniela (1908-1988), po mężu Walenczak, wyjechała z nim do Gdyni, gdzie pracował przy budowie portu, a po wojnie w Stoczni Marynarki Wojennej. Tomasz (1910 – 1940) był aspirantem Policji Państwowej w Wysokiem Litewskim. Został zamordowany przez sowietów w Kalininie (dziś Twer). Pochowany jest w zbiorowej mogile w Miednoje. Walenty (1913-1992) był pisarzem gminnym Gminy w Kleszczewie. W trakcie II wojny światowej był poszukiwany przez Gestapo, ukrywał się w Opatowie w Generalnej Guberni.
Malwina Jakóbczyk, prawnuczka Józefa Wojtkowiaka jr. (Gdynia)
