Za to, że byli Polakami…
„… często w rozmowach wracam do tamtych przeżyć. Jednak cały czas tkwią gdzieś one w nas, w naszych sercach, w naszej świadomości, jak zadra, która nie pozwala zapomnieć o zabranym nam dzieciństwie. Takie było moje życie. Wprawdzie to tylko stosunkowo krótki jego rozdział, jakże dla mnie ważny, bolesny i pozostawiający cierń na zawsze. Pamiętam wszystko.” Słowa te wypowiedziała jedna z autorek zbioru wspomnień z okresu II wojny światowej Za to, że byli Polakami, pani Genowefa Knasiak. Promocja książki odbyła się 11 listopada 2015 roku, w Święto Niepodległości.
Autorzy, a jednocześnie bohaterowie tych wstrząsających wojennych wspomnień, to mieszkańcy naszej gminy lub osoby z nią związane: Genowefa Knasiak, Wanda Sobczyńska, córka Franciszka Nowakowskiego z Barczyzny, rozstrzelanego we wrześniu 1939 r. w Świerkówcu k/Mogilna; Izabela Dudek, córka Wincentego Domagały - organisty w kościele w Opatówku, rozstrzelanego 22 maja 1941 roku w Małej Górce; Wiktor Szalaty i Bronisława Szalaty, deportowani w okolice Archangielska;
Maria Jankowiak, deportowana z mamą i siostrą do obwodu pawłodarskiego w Kazachstanie; Walerian Nowaczyk; Stefan Pluciński; Bronisław Pluciński; Klemens Matuszewski; Mieczysław Chęciński; Karol Niedziela, syn Izydora Niedzieli, kierownika szkoły w Targowej Górce; Zofia Spławska; Franciszek Kordus; Halina Sikorska-Grala, siostra zamordowanej w Barczyźnie Felicji Kordus.
Pomysłodawcą powstania tej niezwykłej książki jest Prezes Nekielskiego Stowarzyszenia Kulturalnego, Pan Jerzy Osypiuk. To już kolejna publikacja, która ukazała się dzięki staraniom NSK i we współpracy z Urzędem Miasta i Gminy Nekla.
Jest to jednak publikacja inna niż poprzednie. Jej bohaterowie, zwykli ludzie, dlatego tak bardzo nam bliscy, w prostych słowach opowiadają o tragizmie czasów, w których przyszło im dorastać. II wojna światowa to czas niewiadomego jutra, to czas upokorzeń, śmierci…
Promocja książki, a także obchody Święta Niepodległości, zgromadziły w Hotelu Nekla mieszkańców naszej Gminy. Wśród zaproszonych gości znaleźli się senator elekt Robert Gaweł, prof. Ewa Wdowicka, była Dziekan Wydziału Wokalnego Akademii Muzycznej w Poznaniu, Paweł Anders - regionalista wielkopolski, sekretarz redakcji kwartalnika „Kronika Wielkopolski”, Grażyna Bartosik, Sekretarz Generalny Zarządu Krajowego Związku Kombatantów RP, Osób Represjonowanych i ich Rodzin w Warszawie z siedzibą w Kaliszu, Ryszard Kordus, wieloletni naczelnik, wójt i burmistrz Nekli, syn zamordowanej w Barczyźnie Felicji Kordus, Józef Bancewicz, prezes Zarządu Okręgu Poznańskiego Związku Sybiraków, osoby z którymi współpracowaliśmy przy okazji wcześniejszych naszych projektów: Wojciech Jędraszewski, prezes Wielkopolskiego Towarzystwa Genealogicznego „Gniazdo”, Witold Przewoźny, prezes Wielkopolskiego Klubu Publicystów Krajoznawczych w Poznaniu, a jednocześnie kustosz w Muzeum Narodowym w Poznaniu, pisarz-marynista Mariusz Borowiak, Teresa Michałowska-Barłóg, kustosz w Muzeum Narodowym w Poznaniu, wnuczka rozstrzelanego w Małej Górce Artura Czermińskiego, Danuta Strękowska z Bydgoszczy, wnuczka rozstrzelanego w Małej Górce Wincentego Domagały. Był też obecny gen. poż. Andrzej Stefanowski, były Komendant Główny Straży Pożarnych oraz Katarzyna Rodziewicz, właścicielka dworu adm. Józefa Unruga w Sielcu.
Wydaniu wspomnień Za to, że byli Polakami… towarzyszył konkurs literacki dla gimnazjalistów pt. „II wojna światowa w przekazach rodzinnych”. Prace, które wpłynęły na konkurs, są dowodem na to, że młodemu pokoleniu mieszkańców naszej małej ojczyzny nieobce są losy ich bliskich, dziadków i pradziadków. Jury postanowiło wyróżnić prace: Zuzanny Adamus i Zuzanny Przybylskiej z Gimnazjum w Nekli (opiekun – pani Magdalena Małek-Filipczak), Zuzanny Tomiak i Darii Wojtaszak z Gimnazjum w Targowej Górce (opiekun – pani Dorota Biegańska), Weroniki Duszyńskiej, Marty Jerzak, Jagody Jóźwiak, Joanny Nowaczyk, Natalii Świerczyńskiej i Wiktorii Zielonki z Gimnazjum w Zasutowie (opiekun – pani Krystyna Jagodzińska).
Święto Niepodległości i promocję książki Za to, że byli Polakami… uświetnił występ Chóru Dysonans z Poznania pod dyrekcją prof. Magdaleny Wdowickiej-Mackiewicz. Pieśni i piosenki, które mogliśmy wspólnie zaśpiewać, to Polska zawarta w dźwiękach i tekstach tak bliskich pokoleniu wojennemu.
Podziękowania kierujemy także do wszystkich, którzy otworzyli swoje serca i pomogli sfinansować druk książki. Publikujemy je poniżej.
Krystyna Jagodzińska
Projekt wydawniczy został zrealizowany ze środków budżetowych
Gminy Nekla i Wielkopolskiego Towarzystwa Genealogicznego
„Gniazdo”, przy wydatnym wsparciu finansowym Darczyńców:
„Alligator Polska” Sp. z o.o., Nekla
„Allianz” Biuro Ubezpieczeń – Łukasz Osypiuk, Nekla
Wanda i Janusz Balcerzakowie, Nekla
Bank Spółdzielczy w Kostrzynie,
Elżbieta i Ryszard Barczykowie, Nekielka
Magdalena i Mirosław Bielewiczowie, Józefowo k/Mogilna
Elżbieta i Zbigniew Bielewiczowie, Warszawa
Urszula i Wincenty Dudkowie, Bydgoszcz
Anna i Przemysław Frąszczakowie, Nekla
Gabriela i Tomasz Jakubowscy, Nekielka
KARLIK ELEKTROTECHNIK Sp. z o.o., Nekla
Bogdan Kemnitz, Kleszczewo
Anna i Grzegorz Knasiakowie, Bydgoszcz
KOS - Elektro System Sp. z o.o., Września
Ryszard Kosmowski, Magdalenka
Maria i Czesław Kozielscy, Targowa Górka
Elżbieta i Waldemar Kruszonowie, Malmö, Szwecja
Iwona i Ryszard Kubiakowie, Nekla
Eugenia i Tadeusz Kwiatkowscy, Nekielka
Krystyna i Jan Lewandowiczowie, Nekielka
„Materiały Budowlane” Grzegorz Kulma, Nekla
Klemens Matuszewski, Detroit, USA
Ryszard Matuszewski, Sierosław
Krystyna Osypiuk, Nekla
Elżbieta i Ryszard Paluczkowie, Gruszczyn
PEMA Sp. z o.o. Johannes Peelen, Stępocin
Halina i Marek Powałowie, Osielsko
Helena i Wojciech Siudowie, Nekielka
Zofia Spławska z rodziną, Nekla
Wiktor Szalaty, Starczanowo
Marian Wojtkowiak, Gdynia
Maria i Zdzisław Zacharenkowie, Barcin
Związek Kombatantów RP Osób Represjonowanych i ich Rodzin, Kalisz
Wszystkim składam serdeczne podziękowania.
Jerzy Osypiuk
Do powstania książki „Za to, że byli Polakami” przyczyniło się wiele osób, którym z całego serca dziękuję.
Jerzy Osypiuk
Paweł Anders, Karol Balicki, Grażyna Bartosik, Weronika Bartosik,
Anna Brodecka, Czesław Chęciński, Mieczysław Chęciński, Krzysztof
Chojnacki, Wincenty Dudek, Andrzej Dymel, Elżbieta Galwas, Joanna
Gizelska, Marek Gizelski, Ewa Graczyk, Lucyna Idasiak, Radosław Jagieła,
Krystyna Jagodzińska, Andrzej Jakubowski, Wojciech Jędraszewski, Artur
Kaczmarski, Genowefa Knasiak, Grzegorz Knasiak, Ryszard Kordus, Anna
Kurpik, Kazimierz Łopatka, Jacek Malarski, Adam Matuszewski, Lucjan
Matuszewski, Ryszard Matuszewski, Sławomir Matuszewski, Weronika
Matysiak, Hanna Migdalska, Karol Niedziela, Roman Nowaczyk, Violetta
Nowak, Waldemar Odrobny, Krystyna Osypiuk, Bartłomiej Pałasz, Jacek
Papla, Alina Plucińska – Janiak, Jacek Pluciński, Przemysław Pluciński,
Witold Przewoźny, Marek Rezler, Zofia Spławska, Paulina Stanisławska,
Maciej Stawowy, Czesław Szalaty, Maria Szalaty, Wiktor Szalaty, Dawid
Tomiak, Daria Wojtaszak.
