Jubileusz 10-lecia Nekielskiego Stowarzyszenia Kulturalnego
Dzień 14.06.2022 r. był dniem szczególnym dla Nekielskiego Stowarzyszenia Kulturalnego.
Ta organizacja prowadzi swoją działalność na niwie kulturalnej naszej gminy już od 10 lat. Jubileusz członkowie Stowarzyszenia postanowili uczcić w Dworze Podstolice, należącym do pani Anny Kareńskiej, którą właśnie tego dnia przyjęto w poczet Honorowych Członków Stowarzyszenia, w podziękowaniu za pomoc i wspieranie w wielu inicjatywach.
Zaproszeni liczni goście uhonorowali NSK listami gratulacyjnymi, pamiątkowymi publikacjami i wieloma dowodami sympatii. Wiele ciepłych słów padło z ust gości: władz Gminy Nekla – Burmistrza Karola Balickiego i wiceburmistrz Anny Mizgajskiej, Dyrektor NOK – Aleksandry Kujawy, Prezes Stowarzyszenia „Czysta Nekla” - Hanny Mamzer, Wielkopolskiego Kuratora Oświaty – Roberta Gawła, Wicestarosty Wrzesińskiego – Waldemara Grzegorka, Wiceprzewodniczącego Rady Powiatu – Janusza Balcerzaka, Nadleśniczego Nadleśnictwa Czerniejewo – Artura Łachowskiego, Prezesa Wielkopolskiego Towarzystwa Genealogicznego "Gniazdo" – Wojciecha Jędraszewskiego, Prezes Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Etnograficznego im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu – Teresy Okoniewskiej, Delegacji Średzkiego Towarzystwa Kulturalnego z Prezes Bożenną Urbańską, Delegacji Stowarzyszenia Rodzin Powstańców Wielkopolskich w Środzie Wielkopolskiej z Prezes Marią Mielcarzewicz, Pani Danuty Wojcięgowskiej ze Środy Wielkopolskiej, Delegacji Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków Koło w Nekli, z Prezesem Janem Zaborowiczem, Sołtysa Targowej Górki- Czesława Kozielskiego, Dyrektorów gminnych placówek edukacyjnych: Aldony Kubackiej, Hanny Migdalskiej i Piotra Michalaka, Księdza Marcina Kotasa, proboszcza Parafii Ewangelicko Augsburskiej, Księdza Konstantego Mrozka, proboszcza Parafii w Opatówku, pana Radosława Karbowiaka, pana Czesława Szalatego, sympatyków Stowarzyszenia. Prezes Stowarzyszenia, Jerzy Osypiuk przekazał pamiątkowe dyplomy i podziękowania dla instytucji wspierających działalność NSK oraz dla szczególnie aktywnych członków organizacji .
Przemówienia uatrakcyjniły występy zespołu kameralnego ze Szkoły Podstawowej w Nekli, prowadzonego przez panią Magdalenę Mitkowską i wystąpienia dzieci ze Szkoły Podstawowej
w Zasutowie pod kierunkiem pani Krystyny Jagodzińskiej. Atrakcją programu był recital pani Anny Kareńskiej. W przerwie wzniesiono toast, a goście mogli uraczyć się jubileuszowym tortem, obejrzeć wystawę i podyskutować w miłym gronie. Podczas spotkania jubileuszowego ważnym akcentem było wręczenie przez władze gminy nagrody „DROGOSŁAW - Nekielskie Wyróżnienie Kulturalne”. Jej pierwszym laureatem został prezes NSK, Jerzy Osypiuk. „Silna osobowość, wybijająca się swoją postawą spośród społeczności nekielskiej, zaangażowany aktywista, konsekwentny obrońca kultury i działacz na rzecz zachowania dziedzictwa historycznego naszej lokalnej społeczności” – jak głosi laudacja, odczytana przez panią prof. UAM Hannę Mamzer, prezesa „Czystej Nekli”.
To właśnie dzięki panu Jerzemu Osypiukowi powstało i działa od dziesięciu lat Nekielskie Stowarzyszenie Kulturalne, wnoszące niemały wkład w rozwój kultury i ochronę dziedzictwa kulturowego gminy. Jego powołanie poprzedziły doświadczenia zebrane podczas realizacji innych projektów, jak organizacja izby pamięci i wystawy dawnych maszyn rolniczych przy szkole
w Targowej Górce, jubileusz 730- lecia Targowej Górki, praca Społecznego Komitetu Renowacji Cmentarzy Olęderskich w Gminie Nekla czy „Stąd mój ród. Historie naszych rodzin”, które zaowocowały powołaniem Nekielskiego Stowarzyszenia Kulturalnego na zebraniu założycielskim 30 czerwca 2011 r.
Stowarzyszenie w ciągu 10 lat działalności zrealizowało wiele inicjatyw, projektów i imprez kulturalnych. Można było się zapoznać z nimi oglądając wystawę zdjęć i grafik dokumentujących działalność NSK. Wśród dokonań wymienić można:
• projekt „Ślady pamięci. Wojtkowiaków służba ojczyźnie” (2013), „Polska światłoczuła” (2014), „Wyrwani z gniazda” (2017), „Serce i duma Nekli” (2018), „Pamięć i wdzięczność” (2019),
• konferencje: „Olędrzy- zapomniani sąsiedzi” (2011), „Zrób coś teraz na potem, znajdź sąsiada za płotem” (2011), „Między obawą a nadzieją” (2012), w „Chacie Olęderskiej” (2015), „Wielkopolski styl” (2015, 2016), „Australia – Ziemia Obiecana Nekielskich Olędrów” (2016),
• plenery i wystawy malarskie: „Otworzyć drzwi dla sztuki” (2011), „To, czego nie dostrzegamy na co dzień” (2013), „Dama z perłą” i wernisaż prac poplenerowych w Nekielce (2014), „Od realizmu do abstrakcjonizmu” (2016), w Opatówku (2016), „Krajobraz Starczanowa inspirowany twórczością urodzonego w Zasutowie Hieronima Maliny” (2017), „Śladami sztuki współczesnej – abstrakcja inspirowana pejzażem Nekielki” (2018), „Głębia obrazu i dźwięku” w Milkarowie (2019),
• spotkania autorskie: z panem Mariuszem Borowiakiem (2013), z p. Danutą Wojcięgowską i Bogdanem Jaroszem (2018),
- spotkania z ciekawymi ludźmi: p. Elżbietą Konopińską, Mieczysławem Wojeckim (2013), Robertem i Joachimem Czerniakami (2015, 2017), Radosławem Karbowiakiem i Joanną Derą (2017), red. Stanisławem Kaszyńskim (2017), spotkanie „Podwodni tropiciele w Nekli” z uczestnikami Stowarzyszenia „Wyprawy Wrakowe”, którzy odkryli i eksplorowali wrak niszczyciela ORP „Kujawiak” , zatopionego w 1942 r. u wybrzezy Malty. (2019),
• koncerty: organowy w Targowej Górce (2011), Męskiego Zespołu Wokalnego „Kairos” w kościele w Nekli (2011), wiolonczelowy w kościele w Targowej Górce „JP II orędownik świętości” (2012), „Odkrywając radość z muzyką i piosenką” (2013), fortepianowy „Solo i w duecie” (2016),
• wystawy: Jacka Papli „Ślady i znaki” w NOK (2011), „Nekielskie Olędry. W kręgu pracy, wiary i nadziei” zrealizowana przez Witolda Przewoźnego w kościele poewangelickim w Nekielce (2012) i zaprezentowana podczas „Dnia Emigracji” w Klępsku (2012), fotograficzna „Bliskie sąsiedztwo” Waldemara Odrobnego w Hotelu Barczyzna (2012),
• wieczór wspomnień i spotkania z cyklu „Syberyjska odyseja” (2012, 2013, 2015),
• program telewizyjny: „Wiktora Szalatego skarb największy” (2012),
• filmy: „Zalążek, serce i duma Nekli” Sebastiana Mazurkiewicza (2016), udział Jerzego Osypiuka w realizacji filmu „Nekielka- ocalić od zapomnienia” (2017), Waldemara Odrobnego, zrealizowany podczas prezentacji zrewitalizowanego dworu w Rakoniewicach (2018),
• audycja radiowa z cyklu „Tu i teraz” w Radio Emaus z udziałem Jerzego Osypiuka (2012),
• konkursy: dla szkół „Olędrzy w mojej okolicy, gminie, powiecie” (2012), o tematyce morskiej przy okazji promocji „Słownika biograficznego wielkopolskich emigrantów, podróżników i ludzi morza” (2014)
• wycieczki piesze, rowerowe i autokarowe.
Już w 2012 r. na spotkaniu bożonarodzeniowym z promocją publikacji „Nekielskie Olędry”, prelekcją Witolda Przewoźnego, koncertem „Kairos” i występem młodzieży udało się zgromadzić publiczność w niespotykanej liczbie ok. 350 osób! A w 2019 r. w spotkaniu upamiętniającym ofiary niemieckiego obozu pracy dla Żydów w Nekli uczestniczyło ponad 200 osób.
Stowarzyszenie wydało i promowało liczne publikacje książkowe: M. Pawełczyka „Kompania Nekielska w Powstaniu Wielkopolskim” (2012), „Ziemia nekielska i jej mieszkańcy w I wojnie światowej. Lista ofiar.” (2014), „Ślady pamięci. Wojtkowiaków służba ojczyźnie”
pod red. J Osypiuka (2013), Mariusza Borowiaka „Słownik biograficzny wielkopolskich emigrantów, podróżników i ludzi morza” (2014), „Podwodni tropiciele. Tajemnica wraku niszczyciela eskortowego ORP Kujawiak” (2016), Michała Pawełczyka „Ziemia Nekielska
w powstaniu Wielkopolskim 1918/1919”, J. Osypiuka „Za to, że byli Polakami. Druga wojna światowa w pamieci mieszkańców gminy Nekla” (2015), Leokadii Sip „Wielkopolski styl. Album twórców z gminy Nekla”, J. Osypiuka i B. Rudawskiego „Gemeinschaftslager der DAF nr 22. Obóz pracy przymusowej dla Żydów w Nekli 1942-43” (2018), Ariego Goldsteina „Wszyscy umrzemy a ty będziesz żył” (2019). Jacka Mireckiego i J. Osypiuka „Pamięć i wdzięczność. Mieszkańcy gminy Nekla w wojnie obronnej 1939 r.”. Okładki i grafiki do nich tworzył Honorowy Członek NSK – Jacek Papla.
NSK z zaangażowaniem prowadziło kampanię w sprawie zakupu przez gminę zespołu parkowego-dworskiego i jego zagospodarowania oraz czynnie uczestniczyło w planowaniu jego renowacji.
Nawet pandemia nie zachwiała działalnością Stowarzyszenia, przenosząc jedynie jego aktywność do świata wirtualnego, kiedy spotkania i imprezy kulturalne nie mogły się odbywać. Wyemitowana została audycja radiowa Rafała Regulskiego z udziałem prof. Hanny Mamzer „Drzwi do lasu” (2020), na stronie internetowej Stowarzyszenia udostępniane były ciekawe artykuły i relacje. Zrealizowane zostały projekty: „Kapliczki, figury, krzyże i stare nagrobki jako dziedzictwo kulturowe ziemi nekielskiej” (2020), filmowa podróż po Nekli z perspektywy drona, autorstwa Waldemara Odrobnego (2020), prezentacje ciekawych ludzi lokalnej społeczności.
Prezes Jerzy Osypiuk został „Człowiekiem Roku 2019” Fundacji im. Dzieci Wrzesińskich.
Michał Pawełczyk opublikował książkę „Z ziemi strzałkowskiej do dołów śmierci” (2020) i za popularyzowanie wiedzy o Powstaniu Wielkopolskim przyznano mu zaszczytny tytuł „Dobosz Powstania Wielkopolskiego”. Mariusz Borowiak otrzymał tytuł „Osobowość Roku 2020”
w powiecie gnieźnieńskim i opublikował książkę „Waleczny. Opowieść o morskim Wołodyjowskim”. Wydana została kolejna książka, Jacka Mireckiego i Jerzego Osypiuka „Sacrum w krajobrazie. Kapliczki, krzyże i stare nagrobki jako dziedzictwo kulturowe ziemi nekielskiej” (2020) oraz album „Okiem Ikara. Gmina Nekla z lotu ptaka” autorstwa Waldemara Odrobnego, Jerzego Osypiuka i Jacka Papli (2021).
Wszystkie działania Nekielskiego Stowarzyszenia Kulturalnego zostały zawarte
w specjalnie przygotowanej na uroczystość jubileuszową publikacji pt. „Kalendarium NSK”.
Sporo inicjatyw, projektów, publikacji, promocji, plenerów, wystaw, koncertów… Wiele jest w Polsce stowarzyszeń, liczba zarejestrowanych przekracza 140000, jednak ile może się poszczycić takimi osiągnięciami?
Dzięki wsparciu władz, instytucji i organizacji oraz sympatyków, Nekielskie Stowarzyszenie Kulturalne krzewi kulturę i chroni dziedzictwo kulturowe lokalnej społeczności – i zamierza
swe dzieło kontynuować przez następnych 10 (i więcej) lat.
Violetta Sułkowska Nowak