Pośród ponad czterystu bohaterów Słownika na szczególną uwagę zasługują kobiety. Jedną z nich jest urodzona w sąsiednim Czerniejewie Irena Dybek z domu Wiland, córka miejscowego lekarza. Zajrzyjmy do jego treści…
DYBEK IRENA MARIA (ur. 14 XII 1912 w Czerniejewie k. Gniezna, zm. 4 IV 1995 w Poznaniu) zwana „Inką”, pielęgniarka, chłopiec pokładowy, płatnik w PMH; córka Bolesława Wilanda, miejscowego lekarza i Haliny z d. Wyrembecka z Chwaliszewa (obecnie niewielka część Poznania). Żona → kpt. ż. w. Tadeusza Dybka. Jedna z 40 kobiet zatrudnionych w PMH w latach 1939-1945 (na statkach). Wykształcona w zawodzie pielęgniarki (sanitariuszki), przed 1939 pływała na statkach pasażersko-drobnicowych Sobieski i Pułaski. Po 1939 wydostała się z Polski przez rumuńską granicę, przyjechała do Anglii. Od 26 VI 1941 do 22 I 1945 członek załogi frachtowca Kromań (dowódca kpt. ż. w. T. Dybek). Zyskała rozgłos wśród flot sojuszniczych dzięki odwadze, a jej wojenne przygody podczas walk na Atlantyku zostały szeroko spopularyzowane na łamach prasy brytyjskiej i polonijnej. Nosiła przydomek „Perła Oceanu” i „Pierwsza Dama Floty Alianckiej”. W styczniu 1945 w Stanach Zjednoczonych zeszła z Kromania, zamieszkała w Baltimore. W 1946 po przeprowadzce do Annapolis, wspólnie z mężem prowadziła studio fotograficzne „Foto Studio Albatros”. Po rozwodzie z kpt. ż. w. T. D. wyszła za mąż za Józefa Gacę, weterynarza. Po jego śmierci w 1976 wróciła do kraju. Do końca życia mieszkała na osiedlu Wichrowe Wzgórza w Poznaniu. Zmarła w Szpitalu Wojewódzkim przy ul. Lutyckiej. Pochowana została na cmentarzu parafii św. Jana Vianneya w Poznaniu. Odznaczona Medalem Morskim Polskiej Marynarki Handlowej.
W. Bartosiak, Od Repek do Miami Beach, [w:] Na morzu po chleb i przygodę, Warszawa 1972; M. Borowiak ,Skruszone serce wilka, „Kulisy Gnieźnieńskie”, 1995, nr 23; idem, Westchnienie do żony kapitana, „Kulisy Gnieźnieńskie”,1995, nr 2; K. O. Borchardt, Krążownik spod Somosierry, Gdynia 1963; A. Fiedler, Dziękuję ci, kapitanie, Warszawa 1956; J. K. Sawicki, Zdrada alianckiej bandery, Gdynia 1991; J. Pertek, Druga mała flota, Poznań 1983; T. Sulatycki, Stary, dzielny „Kromań”, [w:] Ku chwale bandery. Marynarskie wspomnienia z lat wojny…, Warszawa 1992; K. Tarasiewicz, Na „Kromaniu” i w Londynie, Warszawa 1992; Archiwum Państwowe w Poznaniu; Informacje: Tomasz Balcerek, Anna Gatniejewska, Hanna Gatniejewska, Szczepan Kropaczewski, Jerzy Osypiuk.
Irena Dybek, obok uhonorowanego w ubiegłym roku w Nekli por. mar. Józefa Wojtkowiaka jest jedną z pierwszych osób - bohaterów Słownika, upamiętnionych przez lokalną społeczność.
Stało się tak za sprawą p. Szczepana Kropaczewskiego i p. Danuty Grychowskiej, burmistrz Czerniejewa.
To p. Szczepan podczas spotkania autorskiego Mariusza Borowiaka z mieszkańcami Nekli we wrześniu 2013 r. usłyszał o urodzonej w jego mieście „Perle Oceanu”.
Opisał tę postać w jednym ze swoich felietonów:
http://www.informacjelokalne.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=11053:syndrom-maej-dziury-albo&catid=75:z-mojej-ambony.
Efektem było nawiązanie kontaktu z rodziną państwa Gatniejewskich oraz zainteresowanie władz Czerniejewa upamiętnieniem tej nietuzinkowej postaci.
Dał temu wyraz w kolejnym felietonie:
http://www.piastowskakorona.pl/news.php?readmore=751
Finałem całej historii była uroczystość w dniu 30 maja 2014 r. w ramach Dni Czerniejewa. Wtedy to właśnie, przy asyście przedstawicieli Polskiej Marynarki Handlowej dokonano odsłonięcia tablicy pamiątkowej, przytwierdzonej do okazałego głazu, upamiętniającej „Pierwszą Damę Floty Alianckiej”. W ten sposób przywrócono pamięć o nieznanej dotąd, a zasłużonej dla spraw morskich czerniejewiance.
Uroczystość tę ilustrują poniższe zdjęcia.
